Stress en de overgang

Stress en de overgang: hoe herken je het en wat kun je doen?

Op het eerste gezicht lijkt er niet zoveel aan de hand. Je werk gaat goed, thuis gaat alles z’n gangetje en je houdt alle ballen in de lucht. Toch voel je je moe, gespannen en slaap je slechter. De 49-jarige Jorien denkt dat stress daarbij geen rol speelt. Maar terwijl ze vertelt over haar drukke baan, drie puberende kinderen en de toenemende zorg voor haar ouders, wordt al snel duidelijk dat haar hoofd overvol zit. 

Jorien slaapt slecht, is snel moe, heeft last van hartkloppingen en kan zich moeilijk concentreren. Zelf denkt ze dat het door de overgang komt. Maar als we samen haar verhaal doornemen, zie ik dat er meer meespeelt. We praten over hoe stress werkt in het lichaam en wat je eraan kunt doen.

Wat doen stresshormonen in je lichaam?

Bij spanning of gevaar maken je hersenen stresshormonen aan. Adrenaline zorgt ervoor dat je direct in actie kunt komen: je hartslag versnelt, je pupillen worden groter en je lichaam staat op scherp. Bij aanhoudende spanning komt daar ook het hormoon cortisol bij. Dat helpt je om alert te blijven, ook bij langdurige druk. In noodgevallen is dat heel nuttig. Maar als de spanning blijft, zoals bij een volle agenda en constante zorgen, blijft je lichaam in die hoge staat van paraatheid. Dan raakt je systeem uit balans. En dat is wat er vaak gebeurt in de overgang. Je lichaam is gevoeliger voor stress en herstelt minder snel. Daardoor blijft het stressniveau te hoog, ook als er eigenlijk geen direct gevaar is. Je voelt je opgejaagd, prikkelbaar en komt niet meer goed tot rust.

Kwetsbaar in de overgang

Waarschijnlijk herken je het wel: je blijft maar doorgaan. Voor je werk, je gezin, je ouders, en dan is er ook nog de overgang met alle hormonale schommelingen. Jorien zegt dat ze geen stress ervaart. Maar is dat wel zo? Als je alles goed wilt doen, veel verantwoordelijkheid draagt en gevoelig bent voor wat er om je heen gebeurt, loopt de spanning toch vaak op. Jorien wil graag controle houden, is perfectionistisch en gunt zichzelf weinig rust.

Juist in de overgang ben je extra kwetsbaar voor dit soort patronen. Je brein staat vaker op scherp en geeft sneller het signaal af dat er iets aan de hand is, ook als dat niet zo is. Daardoor blijven je bijnieren stresshormonen aanmaken en dat merk je in je lijf: in je slaap, je stemming, je hartslag en je energie.

Symptomen van chronische stress in de overgang

Ik vertel Jorien dat een langdurig te hoog stressniveau allerlei klachten kan veroorzaken, zoals:

• Slecht slapen
• Vermoeidheid en lusteloosheid
• Prikkelbaarheid
• Hartkloppingen
• Concentratieverlies en vergeetachtigheid
• Gevoel van ‘altijd aan staan’

Jorien merkt op dat ze inderdaad sneller geïrriteerd is, zowel thuis als op het werk. Ze voelt zich eerder overprikkeld en heeft moeite om te ontspannen. De stress hoopt zich op in haar lichaam.

Wat kun je zelf doen om stress te verminderen?

Gelukkig kun je zélf al veel doen om de spanning te verminderen. Ik geef Jorien een paar handige tips waarmee ze eenvoudig verschil kan maken:

• Neem vaker rustmomenten – Plan ze bewust in, ook op drukke dagen
• Beweeg regelmatig – Wandelen in de natuur helpt om spanning los te laten
• Doe ademhalingsoefeningen – Rustige ademhaling brengt je zenuwstelsel tot kalmte
• Vermijd triggers waar mogelijk – Zowel thuis als op je werk
• Slaap voldoende – Herstel begint ’s nachts
• Luister naar jezelf – Wat heb jij nodig om je beter te voelen?

Soms betekent dat ook werk anders indelen, hulp inschakelen of dingen schrappen. Dat vraagt moed, maar ‘als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg’. Zonder verandering blijft het stressniveau te hoog en dat kan leiden tot overspannenheid of zelfs een burn-out.

Praktische stappen tegen stress in de overgang

Jorien krijgt huiswerk mee. Ze gaat bijhouden wanneer haar klachten optreden en wat er dan gebeurt. Ze begint met wandelen, kijkt kritisch naar haar eetpatroon en belooft eindelijk een afspraak met de thuiszorg voor haar ouders te maken. Ook is ze zich ervan bewust geworden hoe belangrijk het is om rustmomenten in te plannen. We zijn nog niet eens begonnen aan haar andere klachten, maar één ding is zeker: minder stress is al een grote stap vooruit.

Natuurlijke ondersteuning bij stress in de overgang

Blijf je, ondanks aanpassingen in je levensstijl, last houden van stress of hartkloppingen tijdens de overgang? Hop for Her Balance bevat natuurlijke ingrediënten die je ondersteunen bij innerlijke rust en balans. Het helpt je lichaam én hoofd om weer te ontspannen.